“De manier waarop je de lasersnijder inzet, is heel belangrijk”

Het klaslokaal van Gerard heet ‘Het Makerslab’ waar leerlingen ook buiten de lesuren kind aan huis zijn. Zelf brengt docent handvaardigheid Gerard Vrijhoeven ook menig vrij uurtje door in het lab. Als ‘echte handvaardigheidsman’ voelt hij zich als een vis in het water op de Vrije School. Binnen dit onderwijs is er naast het ontwikkelen van intellectuele vaardigheden (cognitieve vakken) net zo veel aandacht is voor kunstzinnige vakken en sociale vermogens, oftewel: de ontwikkeling van het hoofd (cognitief) hart (gevoel) en de handen (daad- en scheppingskracht).

Hoe passen innovatieve leermiddelen in deze Vrije School filosofie? 

“Dat is inderdaad een zoektocht, want ja, die nieuwe technologieën vragen vaak wel dat je achter een computer zit en dan ben je dat stukje ‘handen’ in je vak weer kwijt. Ik kijk daarom heel goed naar hoe ik het aanbied, zodat mijn lessen de volledige mens bedienen: hoofd, handen en hart. Nieuwe leermiddelen, zoals de 3D-printer en de lasersnijder, combineren we zo veel mogelijk met de oudere ambachten, zoals keramiek, metaalbewerking of houtbewerking. Het inzetten van zo’n machine moet geen doel op zich zijn, maar dienen als verlengstuk van hetgeen je wilt maken.”

 

Waarom wilde je met de lasersnijder werken? 

“Dat werken met de handen is iets heel moois: als je hier op een open dag iemand iets ziet staan smeden, dan is dat fascinerend. Maar het is ook een oud ambacht, iets middeleeuws en we zijn wel een school die midden in de hedendaagse maatschappij staat en wil staan. Dan moet je dus kijken: wat biedt die moderne tijd wat diezelfde ‘magie’ heeft als het vuur van de smidse? Een nieuwe technologie als de lasersnijder heeft dat wel in zich. Grote verschil is wel dat het proces meer een beroep op creatief denken en computervaardigheid en minder op creatief creëren met je handen. Maar goed, het is ook weer veel te leuk en zolang je het goed inbedt in een groter creatief proces, past het perfect binnen de visie van onze school.

Zo hadden leerlingen laatst lepels van hout met de hand gemaakt. Met de Beambox konden ze vervolgens hun naam laseren in de steel. Het eindresultaat is dan veel mooier dan met zo’n hete pen. ik zie dat leerlingen daar heel blij van worden, hun naam zo mooi en netjes te zien verschijnen. Ze komen tijdens het laseren soms telkens even kijken om zich te verwonderen over de voortgang. En ik zie ook dat het kinderen inspireert tot het bedenken van nieuwe ideeën.” 

Wat vind je het meest verrassend aan werken met een lasersnijder?

“Een van mijn leerlingen heeft zelf een hanglamp ontworpen met het programma Tinkercad. Op de millimeter is het allemaal ontworpen en in elkaar gezet. Dat een leerling dit voor elkaar krijgt, die totaal geen affiniteit had met dat computerding, dat is geweldig. Zij heeft echt iets overwonnen. Nu is ze niet alleen enthousiast over het mooie eindresultaat, maar ook het proces dat ze heeft doorlopen.

 

 

Een ander mooi voorbeeld is het ‘Eiland van techniek’, een project over duurzaamheid voor de brugklas. De leerlingen spelen dat ze een eiland hebben ontdekt waar ze met verschillende duurzame energiebronnen energie moeten opwekken en een stroomnetwerk moeten aanleggen op het eiland. De speelborden van het eiland van techniek hebben we met de lasersnijder gemaakt, het zijn eens soort kaarten. In het midden was er bijvoorbeeld een vulkaan met geothermische energie, in het noorden stromende beken en een waterval, waar ze een waterkrachtcentrale konden bouwen, en op de andere delen weer andere bronnen. Zo ontstonden er in totaal negen centrales. Elk tweetal ging vervolgens aan de slag met 1 van de 9 ‘blokken’ die ze zelf gingen inrichten. De borden kunnen we nog jarenlang gebruiken. Zonder die machine hadden we dat nooit zo kunnen ontwikkelen voor de school.”

Wat maakte dat je bij het aanschaffen van de lasersnijder koos voor WisMon? 

“Ik heb eerst op een rij gezet wat ik van een lasersnijder wil en vervolgens via internet onderzocht wat er dan als beste uit de bus komt. Dat was de Beambox en zo kwam ik bij WisMon. We hebben toen gekozen voor het arrangement met software. Komend schooljaar gaan we ook een cursus Fusion 360 volgen bij WisMon. Ik hou ervan om dingen zelf uit te zoeken, maar dat vraagt wel veel tijd. Als je gaat werken met een programma, zoals het 3D-vectortekenen, dat is toch een beetje als de cockpit van een vliegtuig. Dan is het wel heel handig als iemand jou de handige trucjes laat zien.”

Heb je tips voor het werken met de lasersnijder? 

“Te veel vrijheid is geen vrijheid. Ik vind het belangrijk om leerlingen met zo’n apparaat te laten werken binnen een duidelijk concept en met kaders. Daarbinnen kunnen ze dan zo creatief zijn als ze willen. Gewoon een kant- en klaar ontwerp van het internet plukken is handig, maar het is niet creatief, daar let ik op. Wel kunnen leerlingen door de ideeën van anderen geïnspireerd raken en zelfs iets bedenken en maken. Ik wil ze iets geven om hun tanden in te zetten, ze in de ontwerpersrol zetten en hen leren tot een goed plan te komen.

Verder werk ik graag met triplex en plexiglas, dat zijn fijne materialen om te snijden en te combineren. Met leer heb ik ook gewerkt, dat geeft gave resultaten. Wel moet je goed letten op wat je in de lasersnijder legt: het ene plexiglas is niet hetzelfde als de ander, en met de verkeerde instelling stinkt het een uur in de wind. Al doende leert men.”