Wat is natuurkunde?

Natuurkundigen onderzoeken alles wat te maken heeft met levenloze natuur: materie, straling en energie. Ze stellen hypotheses op en met behulp van experimenten controleren ze of hun hypotheses kloppen. Hoe deze wetenschap zich in de loop van de jaren heeft ontwikkeld tot wat hij nu is, lees je in deze blog. Ook vertellen we je alles over natuurkunde op school.

Hoe natuurkunde begon

Natuurkunde, ook wel fysica genoemd, bestaat eigenlijk al sinds de oudheid. Wetenschappers hielden zich toen bezig met allerlei vraagstukken. De levenloze natuur was een populair onderwerp, net als de levende natuur (biologie).

Vragen waar natuurkundigen zich in die tijd onder meer mee bezighielden waren:

• Hoe ontstaat onweer?
• Waarom valt een appel naar beneden?
• Waaruit bestaat het heelal?

Voor veel van dit soort vraagstukken werden theorieën bedacht die verwezen naar goden. Op dat moment waren de goden de meest logische verklaring voor anders (nog) niet verklaarbare fenomenen.

Ook ontstonden al in de oudheid heel wat verklaringen die meer in lijn lagen met de verklaringen van nu. Toch betekent dat niet dat de uitleg van toen ook klopte.

Natuurkunde is namelijk, net als andere wetenschappen, altijd uitgegaan van theorieën. Die worden voor waar aangenomen tot het tegendeel bewezen is.

In de oudheid werd echter nog weinig gebruik gemaakt van experimenten. Dat gebeurde pas veel later.

Zelfs in de middeleeuwen speelden experimenten nog niet zo’n grote rol in de natuurkunde. Toen was het de religie die deze wetenschap domineerde. De kerk oefende een grote druk uit op de wetenschappers door middel van censuur en zelfs geweld.

Pas rond het begin van de 17e eeuw kreeg de ratio meer ruimte en verdween religie meer naar de achtergrond. Wetenschappers konden vanaf die tijd pas echt vrij onderzoek doen.

Dat wil overigens niet zeggen dat natuurkundigen van voor de 17e eeuw dom waren. Met hun kennis zijn piramides gebouwd en is de scheepvaart op gang gekomen.

Natuurkunde nu

De moderne natuurkunde ontstond rond het jaar 1900. In de tijd daarvoor was nog steeds een aantal fenomenen onverklaard gebleven. De lijst met alle onopgeloste problemen was nog lang. Die vroeg dus om nieuwe theorieën en onderzoeken.

Onderwerpen die nu nog steeds bestudeerd worden door natuurkundigen zijn onder andere:

• kracht en beweging
• straling
• warmte
• licht
• magnetisme en elektriciteit

Voor al die onderwerpen geldt dat de samenstelling van de stoffen niet mag veranderen. Als dat wel het geval is, hoort dat onderzoek bij scheikunde. In onze blog over het verschil tussen natuurkunde en scheikunde lees je hier meer over.

Natuurkunde is een combinatie van theorieën en experimenten. Dat maakt dat het vak behoort tot de wetenschap.

Een natuurkundige begint het onderzoeksproces met een theorie. Op basis van die theorie voert hij een experiment uit. De uitkomsten daarvan zijn de basis voor nieuwe theorieën, enzovoort.

Natuurkundigen streven naar eenvoud en juistheid. Albert Einstein zei ooit dat een verklaring zo eenvoudig mogelijk moet zijn, maar niet eenvoudiger. Daarmee bedoelde hij dat de verklaring ook echt moet kloppen.

Fysica kent aardig raakvlakken met andere exacte wetenschappen, zoals wiskunde, scheikunde, astronomie en biologie.

Natuurkunde op school

Iedere leerling op het voortgezet onderwijs krijgt op z’n minst één jaar te maken met het vak natuurkunde.

Ook op school worden theorie en experimenten aan elkaar gekoppeld. Maar hoe zit het eigenlijk met de theorie die je krijgt op de havo en het vwo?

Natuurkunde havo

Natuurkunde havo bovenbouw is verdeeld in een aantal subcategorieën:

• Beeld- en geluidstechniek
• Beweging en energie
• Materialen
• Aarde en heelal
• Meten en regelen
• Menselijk lichaam
• Natuurkunde en technologie

Tijdens het natuurkunde examen havo krijg je open vragen voor je kiezen over bovenstaande onderwerpen. Je moet niet alleen berekeningen doen maar je moet ook begrippen kennen, kunnen uitleggen en de onderwerpen in een andere context kunnen toepassen.

Natuurkunde vwo

Voor natuurkunde vwo bovenbouw gelden weer andere subcategorieën:

• Golven
• Beweging en wisselwerking
• Lading en veld
• Straling en materie
• Quantumwereld en relativiteit
• Natuurwetten en modellen
• Leven en aarde

Ook het natuurkunde examen vwo bestaat volledig uit open vragen. Ook hier gaat het niet alleen om berekeningen doen maar moet je ook begrippen en theorieën kennen, kunnen uitleggen en de onderwerpen in een andere context kunnen toepassen.

Gezakt voor natuurkunde! En nu? 

Het vak natuurkunde volgen op de middelbare school is één ding. Maar wat nou als je gezakt bent voor natuurkunde, of als je natuurkunde niet in je profiel had, terwijl je favoriete vervolgopleiding wel van je verwacht dat voor dat vak een voldoende op je diploma prijkt?

Dan biedt WisMon je een helpende hand. Wij organiseren cursussen natuurkunde havo  en natuurkunde vwo. Die cursussen zijn een voorbereiding op een staatsexamen natuurkunde of een CCVX voortentamen.

We behandelen de hele bovenbouwstof en bereiken voor op de schriftelijke examens, zodat jij voor 100% bent voorbereid op de bovengenoemde examens.

Natuurkunde helpt je vooruit

Of je nu nog scholier bent of onderzoeker in een natuurkundelab, het vak natuurkunde biedt altijd prachtige uitdagingen.

Je leert de wereld begrijpen en ziet daardoor de logica van dingen sneller. Laat je dus vooral inspireren door dit prachtige vak!